کارکرد تنظیم آب در اکوسیستم‌های مرتعی، ارزش‌گذاری اقتصادی تغییر شرایط مراتع (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبخیز ارناوه، خراسان شمالی)

نویسندگان

  • عماد ذاکری دانشجوی دکتری علوم مرتع، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران.
  • محمد قربانی استاد دانشکدۀ اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.
چکیده مقاله:

مراتع طیف متنوعی از خدمات ضروری برای زندگی انسان فراهم می‌کنند. اما شکست بازار در نظر گرفتن بسیاری از این خدمات اکوسیستمی باعث اخلال در ارائه آن‌ها شده است. در این مطالعه ارزش اقتصادی کارکرد تنظیم و کنترل رواناب مراتع حوضۀ آبخیز ارناوه در شمال شرق ایران بررسی گردید. کمی سازی مقدار رواناب با استفاده از روش SCS-CN و ارزش‌گذاری اقتصادی کنترل رواناب با استفاده از روش هزینۀ جایگزین انجام شد. نقش پوشش گیاهی مراتع در حفظ آب با مقایسۀ مقدار کارکرد تحت شرایط فعلی پوشش و سناریو تخریب مراتع تعیین شد. علاوه بر این نقش پوشش گیاهی مراتع در کنترل رواناب سطحی با در نظر گرفتن سه سناریوی فرضی دیگر و سپس اثرات تغییرات کاربری مرتبط با این سناریوها بر میزان رواناب مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که نقش پوشش گیاهی مراتع در تنظیم و کنترل رواناب برابر با 106×19/7 مترمکعب در سال است که ارزش اقتصادی سالانه‌ای برابر با 109×123 ریال (225 دلار در هکتار در سال) دارد. همچنین نتایج مقایسۀ مقدار کارکرد مذکور در 3 سناریوی احتمالی تبدیل مراتع و شرایط فعلی نشان داد که سناریوی تبدیل مراتع به اراضی دیم دارای بیشترین تأثیرات منفی (106×18/4 مترمکعب در سال افزایش نسبت به شرایط فعلی) و سناریو بهبود پوشش گیاهی مراتع به 50-25 درصد پوشش گیاهی دارای بیشترین تأثیرات مثبت (106×95/1 مترمکعب در سال کاهش رواناب) در تنظیم و ذخیرۀ رواناب خواهند داشت. نتایج مطالعه می‌تواند به تصمیم‌گیرندگان در جهت انتخاب مناسب‌ترین راهبرهای توسعه کمک نماید.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

برآورد ارزش اقتصادی کارکرد تنظیم گازها در اکوسیستم‌های مرتعی حوزه آبخیز تهم

هدف از این مطالعه برآورد ارزش اقتصادی کارکرد تنظیم گازها در اکوسیستم مرتعی حوزه آبخیز تهم بود. در این تحقیق از روش اندازه‌گیری‌های تجربی و فرمول فتوسنتز به­ترتیب برای محاسبه جذب و ذخیره کربن و عرضه اکسیژن استفاده شد. در این تحقیق برای ضریب تبدیل و میزان کربن آلی گیاه از روش سوزاندن (احتراق) در کوره‌های الکتریکی استفاده شد. همچنین برای ارزش­گذاری کارکرد ترسیب کربن از سیاست مالیات بر کربن و مخارج...

متن کامل

مقایسة اثر تغییر کاربری اراضی و اقلیم بر رواناب یک حوضۀ آبخیز کوچک کوهستانی (مطالعۀ موردی :حوضۀ آبخیز گرین)

در این تحقیق به منظور بررسی اثر تغییر کاربری اراضی و تغییر اقلیم بر رواناب یک حوضة کوهستانی برف‏گیر در زاگرس مرکزی از مدل هیدرولوژی SWAT استفاده شد. کاربری اراضی حوضة آبخیز گرین در سال 1986 از ادارة منابع طبیعی همدان استخراج و در سال‏های 2000 و 2014 از تصاویر ماهوارة لندست 8 تهیه شد. نقشة کاربری اراضی در سال 2042 با استفاده از مدل مارکوف و CA مارکوف پیش‏بینی شد. برای پیش‏بینی اقلیم آینده از مدل...

متن کامل

ارزیابی اثر تغییر اقلیم و تغییر کاربری اراضی بر فرسایش خاک (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبخیز کندران)

تغییرات جهانی اقلیم و کاربری اراضی می‏تواند به‌شدت بر میزان فرسایش و توانایی خاک برای حفظ کشاورزی و به تبع آن، بر امنیت غذایی منطقه‏ای یا جهانی تأثیر بگذارد. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی اثر تغییر اقلیم و تغییرات کاربری اراضی بر فرسایش با استفاده از مدل RUSLE است. از این‌رو، تغییرات آب و هوایی براساس دو سناریوی تغییر اقلیم RCP2.6 و RCP8.5 با استفاده از مدل آماری برای دوره‏های 2016-2030 و 2031-205...

متن کامل

شبیه‏سازی فرایندهای هیدرولوژیکی در مناطق خشک مطالعۀ موردی: حوضۀ آبخیز کارده در استان خراسان رضوی

تقاضای آب از مؤلفه‏‏های اصلی تصمیم‏‏گیری برای مدیریت منابع، آبخیزها و پدیده‏‏هایی نظیر خشکسالی به شمار می‏‏رود. بنابراین، شناخت ظرفیت‏های آبی برای مدیریت بهینۀ منابع، آبخیزها و پدیده‌هایی نظیر خشکسالی لازم است. مدیریت منابع آب‏های سطحی و ریسک خشکسالی کشور، همچنان با نبود سامانه‌ای مواجه است که تصمیم‌گیران را در به‌کارگیری تصمیم‌های درست و به‌موقع پشتیبانی کند. برای ایجاد چنین سامانه‌ای، لازم اس...

متن کامل

برآورد ارزش اقتصادی کارکرد تنظیم آب توسط اکوسیستم‌های مرتعی البرز مرکزی

اکوسیستم‌های طبیعی از طریق کارکردهای متعدد خود، خدمات و کالاهای بسیاری را در اختیار جوامع بشری قرار می­دهند. یکی از جنبه­های مهم کارکردی اکوسیستم‌ها، تأثیر آنها در تنظیم چرخۀ هیدرولوژیک و کمک به نفوذ و نگهداشت آب در خاک و پیشگیری از جریان آن بر سطح خاک و آثار متعاقب آن از جمله فرسایش خاک و بروز سیل است. کمّی کردن کارکردهای اکوسیستمی و برآورد ارزش اقتصادی آنها، تأثیر زیادی بر تنظیم روند بهره­بردا...

متن کامل

چارچوب دست‌یابی به چشم‌انداز مشترک در مدیریت مشارکتی-راهبردی آب (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبخیز کشف‌رود)

چشم‏انداز مشترک، عنصر اصلی برنامه‏ریزی در حوزۀ مدیریت آب و هستۀ اصلی تمام وظایف کنشگران است. چشم‏انداز مدیریت آب در ایران، دست‌یابی به توسعۀ پایاست، اما نبود چارچوب مشخصی برای دست‌یابی به توسعۀ پایا در مدیریت آب کشور محسوس است. این مهم می‏تواند با رویکرد برنامه‏ریزی‏های پویا از جنس مشارکتی-راهبردی قابل‏ دست‌یابی باشد. پژوهش حاضر به‏عنوان ‌اقدامی هدفمند با تلفیق تجارب داخلی و خارجی به ارائۀ ‌چار...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 73  شماره 1

صفحات  89- 103

تاریخ انتشار 2020-05-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023